Elektrycznie sterowany system zmiennych faz rozrządu Vanos to rozwiązanie, które już od wielu lat jest stosowane w silnikach aut marki BMW. Jak działa, jakie korzyści zapewnia i jak o niego dbać, aby zwiększyć komfort jazdy i ograniczyć wpływ ruchu drogowego na jakość powietrza?
Vanos – co to jest?
Ograniczenie wpływu na środowisko ma obecnie coraz większe znaczenie w branży automotive. Transport drogowy odpowiada za sporą część zanieczyszczeń zarówno w Polsce, jak i w innych krajach Europy – z tego względu pojawiają się kolejne regulacje, które dążą do redukcji emisji spalin. Ekologiczne rozwiązania są jednak obecne w autach od znacznie dłuższego czasu: jednym z przykładów jest właśnie system Vanos. To specjalny wałek rozrządu montowany w silnikach aut BMW, który charakteryzuje się zmiennym położeniem i regulacją faz rozrządu. Jego premiera odbyła się już w roku 1992 – wtedy trafił do silnika M50, który napędzał modele E34 i E36. Na przestrzeni lat system jednak znacznie ewoluował, aby zapewnić jeszcze więcej korzyści w trakcie jazdy.
Jak działa system Vanos?
System Vanos steruje zaworami na wałkach rozrządu – zarówno dolotowymi, jak i wydechowymi. Całość jest obsługiwana przez specjalnie zaprojektowane cewki, by ostatecznie zapewniać szybszy czas nagrzewania silnika oraz redukcję emisji spalin w trakcie jazdy. Jednostka napędowa z systemem Vanos składa się z kombinacji mechanicznych i hydraulicznych mechanizmów, gdzie istotną rolę stanowi sensor czuwający nad pracą całości oraz złącze, które pozwala na bezpieczne działanie tego rozwiązania.
Wykorzystywany przez BMW system Vanos stanowi jedną z odpowiedzi na pytanie, jak zoptymalizować osiągi samochodu i jednocześnie zmniejszyć ilość zanieczyszczeń emitowanych do powietrza. Takie rozwiązania mogą w sporym stopniu wpłynąć na przyszłość pojazdów niskoemisyjnych – zwłaszcza w kontekście nowych regulacji, takich jak odświeżona norma Euro 7, która wchodzi w życie już w 2025 roku.
Czym jest podwójny Vanos?
Wiemy już, czym jest system Vanos i na czym polega jego podstawowa zasada działania – warto jednak wskazać także jego poszczególne warianty. To rozwiązanie dostępne jest bowiem w wersji pojedynczej i podwójnej, które różnią się potrzebą i sposobem regulacji. Pojedynczy Vanos pracuje samodzielnie i nie wymaga żadnej interwencji w zakresie regulowania działania systemu. Przy podwójnym niezbędna jest za to kontrola synchronizacyjna. Wariant podwójny można rozpoznać po płaskim kolektorze dolotowym, obecności dwóch czujników położenia wałków, a także podwójnego czarnego plastiku.
Co sprawia, że wykorzystanie systemów takich jak Vanos jest tak istotne? To m.in. efekt wprowadzania coraz bardziej restrykcyjnych ograniczeń w zakresie emisji spalin. Jednym z najważniejszych przepisów pod tym względem jest norma Euro 7, która wymusza na firmach z sektora automotive wprowadzenie różnych zmian prowadzących do zmniejszenia powstawania zanieczyszczeń. Warto zainteresować się tym tematem już teraz, aby dowiedzieć się, co czeka samochody z silnikiem spalinowym po 2025 roku i jakich nowości można się spodziewać na rynku motoryzacyjnym. Coraz większą rolę będą odgrywać również auta korzystające z alternatywnych źródeł energii, w tym pojazdy na ogniwa paliwowe.
Uszkodzony i przestawiony Vanos – objawy i koszty awarii
System Vanos to dość skomplikowany układ, przez co niekiedy podczas jazdy mogą pojawić się różne usterki i problemy. Niezależnie od tego, czy w aucie obecny jest pojedynczy, czy podwójny wariant, awarie wpływają na działanie całego silnika. Wśród najważniejszych objawów można wskazać:
- nierówną pracę silnika na biegu jałowym;
- stuki dochodzące z komory silnika;
- znaczący spadek mocy pojazdu;
- gaśnięcie silnika przy zwalnianiu (np. w korkach czy w momencie dojeżdżania do świateł);
- wahania obrotów podczas rozgrzewania silnika;
- wyczuwalne wibracje w pojeździe podczas uruchamiania auta;
- błędy informujące o problemach z czujnikiem wałka rozrządu.
Z uwagi na to, że system Vanos odpowiada za kontrolę czasu otwierania i zamykania zaworów dolotowych i wydechowych, ma on spory wpływ na osiągi pojazdu, zużycie paliwa oraz emisję spalin. Niesprawny czujnik Vanos przeważnie nie przyczynia się do awarii całej jednostki napędowej, jednak należy zadbać o naprawę lub wymianę jak najszybciej po pojawieniu się objawów usterki.
Zobacz też: Czym jest i jak działa system wspomagania kierowcy ADAS?
Vanos – koszty naprawy. Z jakimi cenami trzeba się liczyć?
Koszty w przypadku awarii systemu Vanos są bardzo różne i zależą przede wszystkim od tego, które komponenty uległy uszkodzeniu. Najczęściej usterki dotyczą pierścieni uszczelniających, które są stosunkowo tanie w naprawie – przeważnie będzie to 50-500 zł. W razie poważniejszych awarii kierowcy muszą być jednak przygotowani na wydatki sięgające nawet kilku tysięcy złotych. Regeneracja systemu Vanos to natomiast z reguły koszt ok. 1000–1500 zł, z kolei koszt zakupu całkowicie nowego elementu wynosi 2000–3000 zł.
Komponenty samochodowe wspomagające redukcję spalania – Knauf Automotive
Zastanawiając się, jak zmniejszyć spalanie producenci stawiają na różnorodne rozwiązania. Oprócz systemów takich jak Vanos spore znaczenie ma także sama konstrukcja pojazdu. W tym przypadku główną rolę odgrywa masa poszczególnych elementów. Coraz więcej firm z branży automotive decyduje się na nowoczesne tworzywa sztuczne, takie jak EPP i EPS, które łączą niską wagę z wysoką wytrzymałością. Wśród przykładów warto wskazać komponenty takie jak osłona silnika czy inne elementy samochodowe formowane wtryskowo oferowane przez Knauf Automotive.