Patrząc na współczesne pasywne systemy bezpieczeństwa samochodu i przepisy dotyczące obowiązkowego wyposażenia pojazdu, najwięcej uwagi poświęca się przednim siedzeniom. Tylna kanapa wydaje się być mniej istotna z punktu widzenia bezpieczeństwa. Ale czy na pewno?
Produkowane dziś przednie siedzenia to bardzo złożone konstrukcje. Posiadają dużą liczbę regulowanych elementów, od pochylanego oparcia aż po indywidualnie dostosowywane poduszki lędźwiowe. W celu zapewnienia pełnego bezpieczeństwa podczas uderzenia w tył pojazdu, są one wyposażane w system WHIPS (Whiplash Protection System). W momencie zderzenia ta specjalna konstrukcja szkieletu oparcia odchyla się do tyłu, chroniąc kręgosłup przed urazami. Dodatkowo fotele w bardziej luksusowych samochodach oferują dodatkowe nowoczesne udogodnienia zwiększające komfort, jak np. podgrzewanie czy maty masujące. Tylna kanapa wydaje się odgrywać mniejszą rolę w kontekście bezpieczeństwa i komfortu. Choć musi ona być wyposażona w pasy bezpieczeństwa, nie ma obecnie wymogu stosowania zagłówków. W tej strefie pojazdu nie zawsze też znajdują się poduszki powietrzne. W jaki sposób są zatem chronieni pasażerowie na tylnej kanapie?
Zobacz też: Nowe trendy w produkcji siedzeń samochodowych
Tylna kanapa samochodowa – bezpieczeństwo pasażera na pierwszym miejscu
Wypadki, w których jeden samochód uderza w tył drugiego, nie należą do rzadkości. Dane statystyczne pokazują, że stanowią one jedną czwartą wszystkich kolizji. Ponadto z badań wynika, że już przy niewielkiej prędkości 20 km/h może dojść do groźnego urazu kręgosłupa szyjnego. Dlatego tak ważne jest właściwe stosowanie zagłówków samochodowych – nie tylko na przednim, lecz także na tylnym rzędzie siedzeń. Pomimo faktu, że nie ma prawnego obowiązku stosowania zagłówków z tyłu pojazdu, samochody są w nie najczęściej wyposażone. O ile kierowca i osoba z przodu mają zazwyczaj wyregulowane zagłówki, o tyle pasażerowie z tyłu nie poświęcają temu uwagi. W praktyce zagłówki na tylnym siedzeniu są najczęściej ustawione w najniższej pozycji. Jest to podyktowane lepszą widocznością przestrzeni za szybą czy większą łatwością składania siedzeń w razie potrzeby.
Warto jednak pamiętać, że osoby podróżujące na kanapie samochodowej są narażone na większe siły podczas uderzenia w tył pojazdu. Zwłaszcza, jeśli nie posiada on bagażnika lub między klapą bagażnika a tylnym siedzeniem jest niewielka odległość. Dlatego odpowiednio stosowane pasy i zagłówki samochodowe są koniecznością. W kontekście bezpieczeństwa podróżowania z tyłu pojazdu dużą rolę odgrywają również rozwiązania konstrukcyjne samej kanapy. Choć nie są one tak rozbudowane, jak w fotelach, muszą być starannie przemyślane i wyprodukowane z wytrzymałych materiałów. Warto bowiem pamiętać, że na tylnym siedzeniu bardzo często podróżują dzieci.
Zobacz także: Produkcja zagłówków samochodowych i zastosowanie komponentów z EPP w produkcji siedzeń
Kanapa samochodowa – ważne rozwiązania konstrukcyjne i materiały
W odróżnieniu od przednich foteli samochodowych tylna kanapa wydaje się być dość sztywną konstrukcją. Jednak również i w tym przypadku producenci samochodów opracowują rozwiązania, które mają zapewniać pasażerom komfort i bezpieczeństwo. Oprócz pasów i zagłówków decydujące znaczenie mają twardość i odpowiednie ukształtowanie siedzenia. Kanapa samochodowa powinna być ponadto tak zaprojektowana, aby zapobiegała przypadkowemu wysunięciu się pasażera z pasów (tzw. anti-submarine seat). Produkowane obecnie konstrukcje są złożone z metalowego wzmocnienia i trwale połączonych z nim komponentów piankowych. Najlepszym materiałem, który zapewnia optymalną wytrzymałość mechaniczną, a zarazem elastyczność komponentu, jest spieniony polipropylen (EPP).
Zobacz także: Jak wyglądają testy wytrzymałościowe foteli samochodowych?
Stosowana w Knauf Industries technologia overmoldingu pozwala na wytwarzanie z niego wzmacnianych siedzisk w ramach jednego procesu. Formowanie pneumatyczne spienionego polipropylenu umożliwia bardzo dokładne dopasowanie jego gęstości. Dzięki temu uzyskuje się oczekiwaną twardość i inne parametry związane np. z tłumieniem wstrząsów czy hałasów. Pianka EPP nie rozpada się pod wpływem uderzenia i nie ulega trwałym odkształceniom, a przy tym jest bardzo lekka. Dzięki swojej elastyczności łatwo wraca do poprzedniego kształtu, co ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa. Duża łatwość formowania sprawia ponadto, że produkowane z niej komponenty mogą uzyskać indywidualny kształt. Tak wykonany element może być łatwo łączony z innymi materiałami piankowymi i wykończeniowymi.
Zobacz także: Projektowanie siedzeń samochodowych – siedzenie kierowcy kiedyś i dziś
Bezpieczne miejsce dla dziecka w samochodzie – foteliki samochodowe
Najczęściej z tylnego siedzenia korzystają najmłodsi użytkownicy. W Unii Europejskiej dzieci o wzroście nieprzekraczającym 150 cm powinny być umieszczane w specjalnych fotelikach lub innych urządzeniach przytrzymujących. Dodatkowo Ponadto od 2006 roku istnieje obowiązek stosowania na tylnych siedzeniach systemu Isofix. W odróżnieniu od tradycyjnych pasów system ten umożliwia mocowanie fotelika samochodowego bezpośrednio do konstrukcji pojazdu za pomocą dwóch zaczepów. Często jednak zwraca się uwagę, że nie zapobiega to np. obrotowi fotelika wokół osi. W tym zakresie podstawową stabilizacją pozostaje siedzisko i oparcie. Sam system Isofix nie jest również wystarczającym zabezpieczeniem, jeśli fotelik ma niską jakość i wytrzymałość konstrukcyjną. Również w tym zakresie doskonałe zastosowanie znajduje spieniony polipropylen EPP, z którego wyprodukowano najlżejszy na świecie fotelik dziecięcy. Wytrzymała baza rozwiązania opracowanego przez markę Avionaut firmy Karwala składa się z tworzywowego szkieletu zatopionego w elastycznej piance EPP.
Jak widać, tylne miejsca w kabinie samochodu pełnią bardzo szeroki zakres funkcji związanych z bezpieczeństwem. Choć nie mają tylu złożonych mechanizmów, co przednie fotele samochodowe, muszą być odpowiednio wytrzymałe i zapewniać bezpieczeństwo najmłodszym pasażerom. Spieniony polipropylen EPP znajduje bardzo szerokie zastosowanie w tym zakresie.
Zobacz także: Aktywne zagłówki samochodowe – czym są i jak działają?