Choć Polska nie może poszczycić się własną marką samochodów, stanowi dziś jedno z największych europejskich zagłębi produkcyjnych części dla największych światowych graczy motoryzacyjnych. Branża automotive to jeden z najsilniejszych filarów polskiej gospodarki, który w 2019 roku wygenerował 8% PKB i 21% wartości eksportu. Kryzys wywołany pandemią wywarł na niej wiele negatywnych skutków. O kondycji branży automotive i strategii firm motoryzacyjnych w czasach COVID-19 rozmawiamy z Michałem Matuszewskim, dyrektorem fabryki Knauf Industries we Wrocławiu.
Branża motoryzacyjna jest często określana jako drugi najważniejszy dział polskiej gospodarki, który generuje niemal 15% polskiego eksportu. W czym się specjalizujemy i z czego wynika nasza atrakcyjność dla zagranicznych odbiorców?
Polska jest obecnie głównym dostawcą podzespołów i części w Europie. Moim zdaniem atrakcyjność naszego kraju jako głównego dostawcy dla branży automotive wynika z optymalnej korelacji między trzema czynnikami – korzystną lokalizacją, wysokim poziomem kompetencji pracowników oraz relatywnie niskimi kosztami pracy. Zlokalizowane tu firmy są znane z dbałości o jakość i inwestycji w innowacyjne technologie.
Firma Knauf Industries jest dobrym przykładem tej prawidłowości. Specjalizujemy się w dwóch najistotniejszych dla branży automotive technologiach przetwórstwa tworzyw sztucznych: wtrysku tworzyw termoplastycznych oraz formowania ciśnieniowego EPP i EPS. Dostarczamy precyzyjnie formowane elementy z tworzyw sztucznych zarówno do wnętrz samochodów, które pełnią funkcje estetyczne, jak i komponentów stricte technicznych używanych w zewnętrznych konstrukcjach pojazdów. Stosowana przez nas technologia formowania ciśnieniowego części z nowoczesnych spienionych tworzyw znajduje obecnie coraz szersze zastosowanie w branży automotive.
Ze spienionego polipropylenu (EPP) wytwarzamy między innymi lekkie i bardzo wytrzymałe tool box’y, odporne na uszkodzenia mechaniczne wypełnienia zderzaków i siedzeń, jak również opakowania rotacyjne do transportu wrażliwych produktów. Natomiast nasze opakowania z EPS zapewniają doskonałą ochronę baterii samochodowych. Geograficzna bliskość do naszych odbiorców zlokalizowanych głównie w Czechach i Niemczech sprawia, że dostawy są szybkie, terminowe, a ich koszty są relatywnie niskie, co pozwala nam przedstawiać klientom atrakcyjną cenowo ofertę.
W ostatnich latach dużo mówi się o rozwoju polskiego przemysłu motoryzacyjnego. Na czym on polega?
Polskie zakłady produkcyjne intensywnie modernizują się i wprowadzają zmiany w kierunku Przemysłu 4.0, polegające na cyfryzacji procesów i większej automatyzacji. Dla przykładu w fabryce we Wrocławiu uruchomiliśmy w zeszłym roku nową linię produkcyjną komponentów ze spienionego polipropylenu (EPP). Dzięki stosowanym przez nas nowoczesnym technologiom jesteśmy w stanie dostarczać naszym klientom gotowych podzespołów, takich jak np. części wielokomponentowe, których poszczególne elementy produkujemy „in-house”, co daje naszym klientom stuprocentową gwarancję jakości i zgodności finalnego produktu z zamówieniem, bez względu na jego złożoność.
Oprócz cyfryzacji i automatyzacji produkcji, kolejnym głównym filarem rozwoju przemysłu samochodowego w Polsce staje się elektromobilność. Widać to w regionie Dolnego Śląska, gdzie przybywa inwestycji w produkcję baterii do samochodów elektrycznych.
Zobacz też: Rozwój robotyzacji produkcji w branży automotive – większe korzyści i szersze perspektywy
Jaki wpływ wywarła epidemia koronawirusa na przemysł samochodowy w Polsce?
Do najbardziej oczywistych skutków pandemii należałoby zaliczyć przerwanie produkcji i ograniczenia w poruszaniu się, które z kolei spowodowały spory spadek popytu na nowe samochody. Wielu producentów musiało mierzyć się także z przerwaniem dostaw podzespołów wskutek zamknięcia granic i konieczności wstrzymania produkcji – samochód składa się z kilkudziesięciu tysięcy różnych części, brak którejkolwiek z nich skutkuje zatrzymaniem całej linii. W naszej fabryce po miesięcznym postoju kontynuowaliśmy produkcję dla klientów. Musieliśmy jednak przejść z siedmiodniowego czasu pracy na pięciodniowy.
Wśród naszych odbiorców są również producenci ciężarówek, których przyszłość jest uzależniona od szeroko pojętego biznesu. Jeśli, zgodnie z przewidywaniami OECD, spadek światowej produkcji wyniesie 20-25%, zmniejszy się także popyt na usługi transportowe, a co za tym idzie – zapotrzebowanie na nowe ciężarówki. Z dużą nadzieją patrzymy na odmrażanie kolejnych sektorów gospodarek, co pozwoli także na ożywienie w branży automotive.
Polski przemysł samochodowy w dużej mierze opiera się na eksporcie. Jak wygląda rynek automotive w Europie?
Obecnie kraje europejskie są na różnych etapach epidemii, więc różnie prezentuje się także tempo odmrażania poszczególnych sektorów gospodarek i dynamika popytu. Najwięksi odbiorcy automotive polskich firm są zlokalizowani na terenie Niemiec i Czech, których gospodarki wracają do normalnego funkcjonowania. Ogólnie wszyscy nasi klienci już uruchomili zakłady, choć produkują w dużo mniejszych ilościach niż wskazywały prognozy jeszcze przed pandemią. Największe spadki odnotowujemy w zamówieniach części do samochodów z segmentu E i wyższego, natomiast segmenty A, B i C wyglądają znacznie bardziej perspektywicznie.
Jak Knauf Industries Automotive odpowiada na potrzeby klientów w czasie epidemii COVID-19?
Produkcja i dostawy dla naszych klientów odbywają się normalnie i w każdej chwili jesteśmy w stanie przyjąć nowe zamówienia. Mamy także wystarczające moce produkcyjne, by w każdej chwili przystąpić do realizacji zlecenia od każdego producenta, który na chwilę obecną ma problemy ze swoimi dotychczasowymi dostawcami. Oczywiście wdrożyliśmy przy tym wszelkie niezbędne zasady bezpieczeństwa. W naszym zakładzie stosujemy wszystkie zalecone środki ochrony osobistej – na hali jest kilka miejsc do regularnej dezynfekcji rąk, a każdy pracownik jest zobligowany do pomiaru temperatury ciała przed wejściem na halę. W ten sposób dbamy o zdrowie załogi i o to, by produkcja odbywała się bez zakłóceń.
Nasi obecni i potencjalni odbiorcy mogą liczyć na nieprzerwaną realizację dostaw i bezpieczeństwo zawartych kontraktów także ze względu na naszą bardzo dużą stabilność finansową. Mamy zdywersyfikowany portfel klientów i należymy do ogólnoświatowej grupy Knauf, co daje nam sporą niezależność od przejściowych kryzysów, zarówno na skalę lokalną, jak i tych dotyczących poszczególnych sektorów gospodarki.
Jak Pana zdaniem zmieni się branża motoryzacyjna po epidemii koronawirusa?
Na ten moment trudno budować jakieś konkretne prognozy. Na pewno branża automotive będzie jeszcze długo wracać do poprzedniego stanu. Analizy IHS Markit pokazują, że spadek sprzedaży samochodów w Europie w 2020 roku może wynieść nawet 27%, a w 2021 – 18%, w porównaniu z rokiem 2019. W dużej mierze zależy to od już wcześniej wspomnianych czynników, jak popyt na samochody i ogólniej towary konsumpcyjne. Do tego należy dodać fakt, że na producentach wciąż ciążą obostrzenia narzucane przez Unię Europejską.
Można liczyć się z zahamowaniem tempa rozwoju elektromobilności, co będzie wynikać nie tylko ze względu na uszczuplenie środków firm z branży automotive na inwestycje, ale też zmniejszony popyt na nowe technologie. Bez wsparcia rządów poszczególnych krajów na zakup samochodów spadek ten będzie bardzo odczuwalny dla branży. My w Knauf Industries nie zmieniamy wcześniej planowanych inwestycji. Wzbogacamy nasz park maszynowy w zakładzie produkcyjnym we Wrocławiu o najnowszej generacji urządzenia do produkcji części z EPP wraz z pełnym monitoringiem wyników produkcyjnych. Chcemy być cały czas gotowi do podjęcia nowych wyzwań produkcyjnych, również w momencie, gdy koniunktura w branży i gospodarce ustabilizuje się już na dobre.