Według raportu JATO Dynamics samochody typu SUV stanowiły prawie 50% całej sprzedaży nowych samochodów na rynku europejskim w 2022 roku. Tego typu pojazdy zapewniają wysoki komfort i poczucie bezpieczeństwa, ale jednocześnie cechują się mniejszą zwrotnością i dużym spalaniem. Czy ten trend sprzedażowy ma szansę się utrzymać i jaki wpływ na niego będą miały nowoczesne technologie?
Wśród zalet samochodów typu SUV często wymienia się przestronne wnętrze, dużą pojemność bagażnika, większą łatwość pokonywania przeszkód i poczucie bezpieczeństwa wynikające z ich masywnej budowy oraz wysoko położonej kabiny. Czy jednak SUV-y są bezpieczne? Testy przeprowadzone w realnych warunkach pokazują, że ze względu na znajdujący się wyżej środek ciężkości są mniej zwrotne i zachowują się mniej przewidywalnie na drodze niż np. samochody typu sedan. Ponadto wysoko położony zderzak generują również większe zagrożenie dla pieszych w razie kolizji. Sporą wadą samochodów typu SUV jest także duże spalanie, gdyż zużywają nawet o 14% więcej paliwa niż sedany. Odpowiedzią na ten problem są m.in. SUV-y elektryczne i hybrydowe, które zaczęły zyskiwać na popularności. Do wprowadzania kolejnych ulepszeń w tej gamie pojazdów osobowych przyczyniają się innowacyjne technologie materiałowe w postaci ultralekkich tworzyw sztucznych ze spienionego polipropylenu EPP.
SUV – co to znaczy? Czym charakteryzują się samochody typu SUV i jakie są ich rodzaje?
Nazwa SUV to trzyliterowy akronim utworzony od angielskiej nazwy Sport Utility Vehicle, czyli w wolnym tłumaczeniu samochód do użytku sportowego. SUV-y nie są jednak samochodami sportowymi, a raczej łączą w sobie właściwości różnych samochodów, między innymi osobowych i terenowych. Ich nazwa nawiązuje do określonego stylu życia użytkowników, z uwzględnieniem regularnych wyjazdów poza miasto, a to wymaga pojemnego bagażnika i podwyższonego nadwozia umożliwiającego łatwe pokonywanie potencjalnych przeszkód w terenie. SUV-y nie są jednolitą kategorią – w zależności od potrzeb i sposobu użytkowania można wyróżnić kilka rodzajów SUV-ów. Największe z nich przypominają wozy terenowe, również dzięki napędowi 4×4. Ich reprezentantami są m.in. Jeep Grand Cherokee czy Volkswagen Touareg. Natomiast z myślą o łatwiejszym manewrowaniu i parkowaniu w miejskich warunkach powstały małe i średnie SUV-y, które mogą mieć nieco mniejszy bagażnik, napęd tylko na jedną oś czy silnik o mniejszej pojemności. Do tzw. kompaktowych modeli typu SUV zalicza się często m.in. Skodę Qaroq, BMW X3 czy VW Tiguan.
Co różni SUV-y od samochodów terenowych i crossover’ów?
Ponieważ SUV-y łączą w sobie właściwości nawet kilku typów pojazdów, określenia ”terenówka”, „SUV” i „crossover” są często używane zamiennie, choć są między nimi istotne różnice. Warto zacząć od tego, że SUV-y zostały zaprojektowane z myślą o rodzinnych wyjazdach, a nie ekstremalnie trudnych warunkach terenowych. Mogą co prawda być wyposażone w napęd 4×4, jednak nie posiadają cech typowych dla pojazdów terenowych, takich jak blokada międzyosiowa czy reduktor. Nie sprawdzą się więc np. w głębokim błocie czy wodzie, której poziom przekracza ich prześwit. Najbardziej „miejskim” z tych trzech typów pojazdów jest zdecydowanie crossover. Ma mniejsze wymiary niż SUV, dzięki czemu można nim łatwiej manewrować po wąskich uliczkach i parkować. Rzadko kiedy bywa również wyposażony w napęd na cztery koła. Z wyglądu przypomina on bardziej auto klasy C, tylko o nieco wyższym zawieszeniu. Zaletą takiej konstrukcji jest łatwiejsze pokonywanie ubytków w jezdni, krawężników czy progów zwalniających.
A co różni SUV-a od sedana?
SUV i sedan to dwa najczęściej wybierane rodzaje nadwozia. Oprócz najbardziej oczywistych kwestii, jakimi są kształt, wielkość i wysokość zawieszenia, samochody te różnią się między sobą sposobem prowadzenia, ekonomiką jazdy czy mocą. Aerodynamiczna sylwetka i nisko osadzony punkt ciężkości samochodów typu sedan sprawiają, że zdecydowanie lepiej sprawdzają się one na trasach szybkiego ruchu. Ze względu na mniejsze opory wiatru i niższą masę własną potrzebują przy tym mniej energii pobieranej ze spalania paliwa czy baterii elektrycznej niż pojazdy typu SUV. Jednocześnie są bardziej zwrotne i lepiej „trzymają się” drogi, dzięki czemu pojazdy typu sedan bezpieczniej pokonują zakręty niż samochody z wyższym zawieszeniem. Z drugiej jednak strony SUV o większej mocy lepiej poradzi sobie z ciągnięciem przyczepki czy przemierzaniem wyboistych dróg leśnych. Podsumowując, są to dwa różne typy pojazdów, a decyzję o wyborze należy podjąć w oparciu o indywidualne potrzeby.
Wady i zalety samochodów typu SUV
Biorąc pod uwagę stosunkowo wysoką cenę i spalanie tego typu pojazdów, wiele osób zastanawia się, czy warto kupić samochód typu SUV. Są one ogólnie cenione za doskonałą widoczność za kierownicą, przestronne wnętrze oraz prestiżowy wygląd. SUV-y oferują także wyższy standard wyposażenia i są uważane za bezpieczniejsze ze względu na długą strefę zgniotu, jednak nie zawsze zdają egzamin w praktyce ruchu drogowego. Wysoko położony punkt ciężkości przekłada się na ograniczoną sterowność samochodu oraz podwyższone ryzyko dachowania podczas pokonywania zakrętu z większą prędkością. SUV-y stwarzają ponadto większe zagrożenie dla pieszych ze względu na wysoko położoną maskę. W razie potrącenia ciało pieszego nie zatrzymuje się na masce czy przedniej szybie, lecz spada na jezdnię, co może powodować większe obrażenia. Wysokie nadwozie SUV-ów jest mankamentem także podczas wyjazdów poza miasto. Ze względu na większe opory powietrza, spalanie jest zdecydowanie większe, a w kabinie panuje większy hałas.
Z czego wynika rosnąca popularność SUV-ów elektrycznych i hybrydowych? Jakie są ich zalety?
Zwolennicy samochodów typu SUV, którzy rozważają wybór między benzyną, dieslem a autem elektrycznym, coraz bardziej skłaniają się do zakupu SUV-a elektrycznego lub SUV-a w hybrydzie, nawet pomimo wysokiego kosztu i wątpliwości związanych z ograniczoną siecią ładowania. Wiąże się to głównie z wahaniami cen tradycyjnych paliw, ograniczeniami wjazdu samochodów spalinowych do dużych miast czy zachętami finansowymi oferowanymi przez rządy niektórych państw. Również planowane wycofanie ze sprzedaży aut z tradycyjnym napędem po 2035 roku wskazuje, że samochody elektryczne są przyszłością motoryzacji. Dziś SUV-y elektryczne oferują znacznie większe zasięgi niż kiedyś, dlatego wymagają rzadszego ładowania i można z nich korzystać bezpieczniej także poza miastem. Mogą być również wyposażone w napęd 4×4, a silnik o dużej mocy umożliwia bardzo sprawne pokonywanie przeszkód. Kolejnym atutem elektrycznego SUV-a, podobnie jak wszystkich samochodów z takim napędem, jest lepsza organizacja wnętrza. Podłoga samochodu jest zupełnie płaska, ponieważ w tym przypadku miejsca nie zabiera wał napędowy. Niektórzy producenci podkreślają także, że ułożony tuż pod podłogą moduł baterii obniża środek ciężkości elektrycznego SUV-a, co znacznie poprawia komfort jazdy. Tego typu samochody są udoskonalane również dzięki zastosowaniu nowoczesnych komponentów z tworzywa EPP, które dostarczają odpowiedzi na pytanie, jak zmniejszyć ciężar samochodów osobowych.
W jaki sposób tworzywa sztuczne pomagają udoskonalać nowoczesne samochody elektryczne i hybrydowe?
Nowoczesne tworzywa sztuczne przyczyniają się do poprawy właściwości nowoczesnych samochodów na wiele sposobów. Na przykład zastosowanie innowacyjnych komponentów z pianki EPP zamiast tradycyjnych, twardych tworzyw sztucznych pozwala zmniejszyć ich masę własną przy zapewnieniu większego bezpieczeństwa i lepszej akustyki wewnątrz pojazdu. Przede wszystkim jednak udoskonalają bierne systemy bezpieczeństwa w samochodach.
Spieniony polipropylen EPP doskonale sprawdza się w produkcji części samochodowych zapewniających bezpieczeństwo, gdyż jest odporny na uszkodzenia i nie ulega trwałym odkształceniom. Zastosowany w siedzeniach nie tylko tłumi uderzenia, lecz także wraca do poprzedniej postaci, chroniąc pasażerów przed obrażeniami. Materiał użyty do produkcji wypełnienia bagażnika zatrzymuje hałas z zewnątrz pojazdu, zapewniając większy komfort podróżowania. Natomiast jako wypełnienie zderzaka pianka EPP chroni pieszych, tłumiąc siłę uderzenia powstającą podczas ewentualnego potrącenia i ograniczając urazy. Nowoczesne tworzywo o zamkniętych komórkach znalazło zastosowanie także w produkcji trwałych obudów i elementów montażowych baterii samochodowych, gdyż cechuje się doskonałymi właściwościami termoizolacyjnymi i elektrycznymi. Dzięki temu chroni baterię elektryczną przed uszkodzeniami – zarówno mechanicznymi, jak i termicznymi. Nowoczesne elementy samochodowe z EPP i EPS znajdują zastosowania w coraz to nowszych obszarach konstrukcji pojazdów, a także wizjonerskich projektach pojazdów przyszłości z tworzyw sztucznych.