Łańcuch wartości obrazuje sekwencję różnych działań podejmowanych przez przedsiębiorstwa w celu podniesienia wartości lub rozszerzenia danego wyrobu. To jedna z najistotniejszych koncepcji zarządzania, która znajduje szerokie zastosowanie od lat 80. XX wieku aż do dziś. Łańcuch wartości pozwala szerzej spojrzeć na dane przedsiębiorstwo – to połączenie wszystkich działań realizowanych przez konkretną jednostkę gospodarczą. Wyróżniamy przede wszystkim liniowy i zamknięty model łańcucha wartości – jakie są różnice między tymi podejściami?
Czym jest gospodarka o obiegu zamkniętym?
Gospodarka o obiegu zamkniętym to temat coraz częściej poruszany przez przedsiębiorców. Możliwość ponownego wykorzystania zużytych materiałów to niezwykle atrakcyjna perspektywa – nie tylko pod względem finansowym, lecz także w kontekście ochrony środowiska. To znaczące odejście od normy charakteryzującej początki branży produkcyjnej, gdy dominował model liniowy – pierwszym etapem było zgromadzenie odpowiednich surowców, następnie przetworzenie ich w produkt, dystrybucja i eksploatacja, a na końcu wyrzucenie.
Liniowy schemat postępowania, choć jest bardzo prosty w realizacji, nie przynosi zbyt wielu korzyści. Wiele materiałów, które mogłyby być wykorzystane ponownie, jest po prostu marnowanych, co wiąże się z ogromnymi stratami finansowymi i sporym wpływem produkcji na środowisko. Aktualnie coraz więcej firm stawia na bardziej opłacalne i odpowiedzialne rozwiązania – mowa przede wszystkim o tzw. gospodarce o obiegu zamkniętym, czyli „okrągłym” łańcuchu wartości.
Zobacz także: Czym jest Lean SCM, czyli odchudzony łańcuch dostaw? Korzyści w branży automotive
Gospodarka o obiegu zamkniętym – definicja
Gospodarka o obiegu zamkniętym to koncepcja, która pojawiła się pod koniec lat 80. XX wieku, lecz największą popularność zdobyła dopiero po roku 2000. W ostatnich latach takie podejście w znacznym stopniu kieruje wizją rozwoju różnych organizacji i przedsiębiorstw – warto zaznaczyć, że w 2014 roku Unia Europejska nowy plan skupiony właśnie na tym modelu, który jest wdrażany od 2020.
Jak wdrażać zasady gospodarki o zamkniętym obiegu?
GOZ (gospodarka o obiegu zamkniętym), gospodarka okrężna lub „circular economy” opiera się w głównej mierze na racjonalnym wykorzystaniu zasobów i ograniczeniu szkodliwego oddziaływania wytwarzanych produktów na środowisko naturalne. Najważniejszym założeniem jest pozostawienie wykorzystywanych surowców w obiegu tak długo, jak to możliwe – aż do całkowitej utraty poszczególnych właściwości. Dzięki takiemu podejściu liczba generowanych odpadów może być zredukowana do minimum. W momencie, gdy cykl życia produktu dobiega końca, wszystkie pochodzące z niego pozostałości powinny pozostać w gospodarce, gdyż istnieje duża szansa na to, że będzie można je wykorzystać ponownie.
Zobacz także: Zrównoważone, w 100% nadające się do recyklingu tworzywa sztuczne w przemyśle motoryzacyjnym
Gospodarka o obiegu zamkniętym vs. liniowy łańcuch wartości
Gospodarka o obiegu zamkniętym kontrastuje z podejściem, które do niedawna dominowało w zarządzaniu. Tradycyjny, liniowy model ekonomiczny nie uwzględnia ponownego wykorzystania surowców i odpadów. W efekcie wymaga on zużywania sporej ilości tanich materiałów, a także wprowadzania tzw. planowanego postarzania produktów – projektowania wyrobów tak, by po określonym czasie po prostu przestały działać.
Firmy stawiające na zamknięty model łańcucha wartości odnawiają zużyte części lub przetapiają materiały w celu przywrócenia ich do surowej postaci zamiast wytwarzania produktów jednorazowego użytku. To sprawia, że mogą one być wykorzystane na nowo – w niektórych przypadkach nawet w całkowicie innej branży. Warto podkreślić, że gospodarka o obiegu zamkniętym to wiele korzyści dla współczesnych przedsiębiorstw. Po wdrożeniu takiego modelu firmy mogą wydawać mniej pieniędzy na poszczególne surowce, przyczynić się do ochrony środowiska, a także ograniczyć wpływ zmienności cen na rynku.
Zobacz także: Logistyka w branży motoryzacyjnej – efektywne rozwiązania i innowacje
Jak gospodarka o obiegu zamkniętym zmienia sektor motoryzacyjny?
Z wykorzystaniem zamkniętego łańcucha wartości coraz częściej można spotkać się także w sektorze motoryzacyjnym. Wiele elementów wytwarzanych w firmach automotive produkuje się z uniwersalnych materiałów, które z powodzeniem mogą być wykorzystane w przyszłości. Warto podkreślić, że przemysł wytwórczy, a w tym m.in. przemysł motoryzacyjny, odpowiedzialny jest za emisję do atmosfery około 19% wszystkich gazów cieplarnianych. Dlatego poza samą energooszczędnością firmy motoryzacyjne muszą skupić się również na możliwości ponownego wykorzystania części, a także odpadów powstałych w ramach procesów produkcyjnych.
Skutki gospodarki węglowej o obiegu zamkniętym
Według analiz wykonanych przez Accenture branża automotive jest dopiero na początku drogi do pełnego wdrożenia GOZ, jednak już do 2035 roku największe firmy powinny zrealizować założenia tej koncepcji. W efekcie emisja dwutlenku węgla w tym sektorze może zmaleć nawet o 75%.
Zobacz także: Jak zmniejszyć ślad węglowy sektora motoryzacyjnego?
Zastosowanie opakowań wielokrotnego użytku z EPP od Knauf Industries
Knauf Industries to sieć spółek, która dostarcza produkty z tworzyw sztucznych, m.in. spienionego polistyrenu (EPS) i polipropylenu (EPP) dla różnych sektorów gospodarki. Tego typu materiały oferują szereg unikalnych właściwości, które pozwalają na wszechstronne wykorzystanie w przemyśle. Firma przykłada szczególną wagę do założeń gospodarki o obiegu zamkniętym i logistyki zwrotnej – jednym z przykładów są produkowane przez Knauf ultralekkie opakowania wielokrotnego użytku z EPP dla branży motoryzacyjnej. Zarówno opakowania zwrotne z tworzyw spienionych dostosowane do potrzeb klienta, jak i standardowe pojemniki Komebac® mają świetne właściwości izolacyjne, mogą być wielokrotnie wykorzystywane i podlegają recyklingowi w 100%.
Opakowania zwrotne należą do najbardziej efektywnych sposobów, by zmniejszyć produkcję zbędnych odpadów – tego typu rozwiązania warto wdrożyć również w branży automotive. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać więcej rozwiązań w zakresie produkcji opakowań zrównoważonych dla Twojej firmy.